İş Yeri Arkadaşlıkları...

İş yeri arkadaşlıkları özellikle İK sektörünün her zaman tartıştığı ama uzlaşamadığı konuların başında gelmektedir. Bazıları iş arkadaşlıklarının performans üzerinde olumlu etkisi olduğu belirtmekte, bazıları ise dozunda bir ilişkinin daha yararlı oluğu kanısını taşımaktadır.

Bu literatürde yapılan araştırmaların bazıları işten ayrılma nedenlerinin başında ofis ortamında yaşanan anlaşmazlıkların ilk sırlarda yer alığını göstermektedir. Bazı araştırmalar ise iş yeri arkadaşlıklarının kariyere olumlu yönde etki yaptığını belirtmektedir.

İş yeri arkadaşlıkları, çalışma ortamının daha keyifli ve eğlenceli bir hale getirmese, kişilerin performans, motivasyon ve üretkenliğe artış sağlaması gibi noktalarda pozitif etki sağladığı yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Özellikle iş psikolojisi alanında, Maslow un ‘ihtiyaçlar hiyerarşisi’; Mc Clelland ın ‘başarı’ ve Adelfer in ‘ ERG’ teorilerini incelediğimizde görüyoruz ki: insanları motive eden ve bu motivasyonun sürekliliğini sağlayan faktörlerin başında ‘arkadaşlık’ konusu gelmektedir.

Örneğin Maslow un ‘ihtiyaçlar hiyerarşisi’ teorisinde 3. sırada sosyal ihtiyaçlar vurgulanmıştır. Kişiler, iş yerinde iyi arkadaşlık ilişkileri sayesinde sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilmekte ve böylelikle de motivasyon ve performanslarında artış sağlanabilmekte…

Başarı teorisinde ise hepimizin ‘toplumsal’ niteliklere sahip olduğunu ve bu yüzden de ilişki kurma ve bağlılık ihtiyaçlarına gereksinim duyduğumuz vurgulanmaktadır…

Bu 2 teoriye destek olan ERG teorisinde de ‘ait olma’ ihtiyacının önemi belirtilmiştir. Yani insanlar iş ortamında, tıpkı özel hayatlarında olduğu gibi başkaları ile birlikte olma, sosyal ilişkiler kurma ve paylaşım ihtiyaçlarını duymaktadır.

Tabii ki, iş yerindeki arkadaşlıkların ölçüsü özel hayatımızdakinden daha farklıdır. Burada ‘sınırlar’ ımıza dikkat etmek gerekir. Doğru mesafeyi koymak ve bu mesafeyi koruyabilmek önem taşımaktadır. Özellikle işle ilgili gizli bilgileri ya da iş yeri ile ilgili fikirlerimizi iş arkadaşlarımızla paylaşmadan önce iyice düşünmek şarttır, çünkü iş arkadaşlıkları, diğer sosyal ortamlarda edindiğimiz arkadaşlardan farklı olarak, hakkımızda sahip olduğu bilgileri kariyerimiz ya da işteki güvenirliliğimizi yaralayabilecek birikimleri içerebilir.

Duyguların ve derin sevginin iş ortamında ayrımına da dikkat etmemiz, çalışma saatlerinde profesyonel davranış biçimimizi korumamız gerekmektedir. Arkadaşlık kurduğumuz kişilerde ‘güven’ duygusu iyi tartmamız da uzun vadede iş arkadaşlıklarımız sürekliliğini sağlamaya yardım edecektir.

İş arkadaşlıklarının özel hayatımızdaki arkadaşlıklardan en büyük farkı ise: işin kişiye ‘finansal korunma’ sağlamasıdır. Örneğin; şirketlerde bir anket yapılıp ‘arkadaşınız ve işinizden birini seçmenizi istesek, hangisini koruma altına alırsınız?’ diye sorulduğunda, çoğunluğun işini tercih edeceğini, çünkü ekonomik yönden işe bağımlı olduklarını göstermektedir. (Yager ).

İş yerindeki en tehlikeli ilişkilerden biri yönetici ya da patronla kurulan arkadaşlıklardır. Ofis içi dengelerin bozulmasına sebep olabilir. ‘Neden patronla bu kadar yakın?’ sorusu çalışma arkadaşları tarafından düşünülebilinir. Patron ve ya yönetici ‘taraf tutmak’ ile suçlanabilir.

Aynı zamanda çok iyi olan iş arkadaşlılarının, kişi bölüm veya pozisyon değiştirdiğinde de bittiği olasılığının çok yüksek olduğunu göstermektedir. Bunu engellemek adına, yöneticilerin çalışanlarına gerekli açıklamaları detaylı ve net olarak yapmaları, terfi nedenlerini örnekler ile açıklamaları faydalı olacaktır.

Aynı pozisyonda çalışan kişilerin her ne kadar rekabet ortamında da olsalar, diğerlerine nazaran daha iyi arkadaşlıklar kurduğu iş psikolojisi araştırmalarında gözlemlenmiştir.

Özellikle ülkemizde, ilişkilerde sınırlar konusunda kişiler zorlanmaktadır. Hele bu bir de iş ortamında olunca… Ofiste yaşanan arkadaşlık problemlerinin işe yansıması konusuna dikkat etmek gerekmektedir. Aksi takdirde işe odaklanmamızı zor bile hale getirebilir ve performasyonumuzun düşmesine neden olabilir. Bunu engellemek adına duygusallığımızı ve kişisel çıkarlarımızı bir tarafa koyup; iş odaklı ve profesyonelce davranmak işteki başarımız adına önemlidir.